IN DE PERS

De Nynke Pleats in Piaam was bijna vijftig jaar lang een begrip. Het restaurant trok bezoekers uit de wijde omgeving, velen vierden hier huwelijksfeesten en partijen, fietsers staken er aan voor koffie met gebak. De afgelopen drie jaar moesten Vera Carasso en Bob van Wely regelmatig ‘nee’ verkopen, als er spontaan mensen langskwamen. ,,We merkten wel dat Nynke’s Pleats geliefd was, en maken dan ook in de schuur een rustpunt voor voorbijgangers.’’

Maar een restaurant is Nynke’s Pleats niet meer. Carasso en Van Wely hebben het rijksmonument compleet gerenoveerd en verduurzaamd. In de rietgedekte boerderij uit 1667 bevinden zich nu zes tweepersoons slaapkamers met eigen badkamer en vijf skyls , kleinere kamertjes onder het schuine dak waarvan de gebruikers drie douches en twee wc’s delen. Maximaal 24 personen kunnen hier logeren, en daarbij gebruikmaken van de sauna op deze verdieping en de grote woonkamer op de begane grond.

De keuken is ingericht als een familiekeuken, met twee koelkasten en afwasmachines. De dikke balk, die vroeger boven de bar hing, is hier gebleven. In de open ruimte, die dienst kan doen als woonkamer maar ook als activiteitenzaal, is een nieuw barretje gebouwd.

Naïef

,,We zijn er wat naïef ingestapt. Dachten rustig aan met het voorhuis te beginnen’’, vertellen Van Wely en Carasso. Beiden komen uit Brabant. ,,Uit hetzelfde dorp nota bene.’’ Ze leerden elkaar pas later kennen en hebben uit eerdere relaties elk twee kinderen, die allemaal net het huis uit zijn. Carasso studeerde kunstgeschiedenis en werkte voor verschillende musea, het laatst voor het Scheepvaartmuseum in Amsterdam. Van Wely is duurzaamheidsarchitect en ontwerpt vooral schepen die als woonschip gaan dienen. ,,We wonen zelf in Amsterdam op een viskotter die in Harlingen en Leeuwarden heeft gelegen.’’

Toen Carasso drie jaar geleden besloot als freelancer verder te gaan, gingen ze op zoek naar ,,een plek waar we activiteiten konden organiseren en waar mensen kunnen logeren. We zijn allebei al ons leven lang verliefd op Friesland en we vielen hier voor het uitzicht.’’ Toen wisten ze nog niet hoe bekend Nynke’s Pleats was.

Ze zouden eerst met het voorhuis beginnen. ,,We dachten in de schuur een box-in-box-principe te realiseren en de rieten kap traditioneel te houden, maar dat mocht niet van de brandweer.’’ Toen ze eenmaal begonnen, moest het hele dak geïsoleerd. ,,En daarna de muren en de vloeren.’’ Om de monumentale boerderij aan te pakken vroegen ze subsidie aan bij het Boerderijenfonds. Ze kregen steun voor de herbestemming. ,,Maar dan moet je een duidelijk plan hebben, en voldoen aan de subsidievoorwaarden.’’ Dat betekende dat ze op een of andere manier inkomen moesten zien te genereren. ,,Voor de verhuur hebben we een stichting opgericht.’’ En zo groeiden de plannen.

Reconstructie

Ze verdiepten zich in de geschiedenis van de boerderij. ,,We vonden mooie oude tekeningen en foto’s. Op basis daarvan konden we bijvoorbeeld zien dat de ûleboerden die in de jaren zeventig waren geplaatst, niet overeenkwamen met de oudere. Wij hebben die gereconstrueerd.’’ Ook de structuur van het voorhuis met de traditionele woonkeuken en zelfs een bedstede is hersteld. Hier woont het stel als het voorhuis niet beschikbaar gesteld is aan een artyst in residence .

Dat was de afgelopen tijd het geval, toen Jitske Schols als eerste kunstenaar deze mogelijkheid verkende, en zich verdiepte in het verleden van de naamgeefster van de boerderij: Nynke Postma (1902-1980). Zij was de laatste bewoonster toen er nog sprake was van een gemengd bedrijf. In geval het voorhuis bezet is, kunnen Van Wely en Carasso uitwijken naar de voormalige melkkelder waar ten tijde van het restaurant de keuken in was ondergebracht. ,,Residenten kunnen kunstenaars zijn, maar ook musici, schrijvers of onderzoekers.’’

Lokaal

Van Wely deed veel zelf, met steun van lokale bedrijven. ,,Het riet voor het dak komt uit de Makkumer Noord- en Zuidwaard, de trap is verplaatst, oude deuren hergebruikt en de oude dansvloer ligt nu boven.’’ Behalve het pand is ook het terrein grondig op de schop gegaan. Een dikke stronk en een zieke monumentale boom zijn weggehaald. ,,We hebben twee iepen teruggeplaatst, iets verder van het huis.’’ En er is een wilde-bloementuin aangelegd. ,,Maar dat is meer werk dan we dachten. Je moet het in fasen maaien, zodat insecten een plek blijven houden. Alle maaisel moet weggehaald, anders dient dat als mest en houd je alleen gras over.’’

Carasso begon twee jaar geleden als directeur van de Museumvereniging, een baan waarvoor ze het hele land doorreist. ,,Ik wilde toch wel graag bouwen aan een organisatie.’‘ Voor het gemak woont zij nog een deel van de week in Amsterdam. ,,We hebben nu een soort latrelatie, want Bob woont hier.’’ Soms is het voorhuis verhuurd, maar de twee richten zich nu de schuur klaar is vooral op groepen. ,,We proberen per jaar een aantal afwisselende residenties te organiseren. Jitske was de eerste, komend weekeinde komt Club Classique. Dat is een klassiek muziekgezelschap, maar niet traditioneel. Ze staan ook op De Parade en spelen dan bijvoorbeeld verzoeknummers van het publiek als een soort levende jukebox.’’

Evenementen

Carasso is de kleindochter van een Italiaanse beeldhouwer die getrouwd was met een Friezin. Overal in en om Nynke’s Pleats staat werk van hem, zowel in hout als in steen of brons. ,,Maar niet te opvallend, want de residenten moeten zich vrij voelen hun eigen werk te maken.’’ Carasso’s moeder is zangeres, via haar komt Club Classique naar Piaam. ,,Zij doen de 22ste de opening, in de vorm van een minifestival. Dat begint om 17 uur met een concert in het kerkje, dan een driegangendiner van Kookatelier Zuiderzee met Pieter Hubregste en Petra Possel uit Gaast, en dan deel twee van het concert hier.’’

Het is het soort evenement dat Carasso graag vaker terug ziet komen, zegt ze. ,,Het lijkt me leuk een maandelijkse traditie op te bouwen, voor de hele omgeving. Er is hier de laatste jaren veel veranderd: Aldfaers Erfroute is opgeheven, de publieksfunctie van Tichelaar in Makkum is verdwenen en De Nynke Pleats was al een aantal jaren dicht. Met concerten en residenties hopen we weer wat leven in de brouwerij te brengen.’’ Of daar animo voor is, hoopt ze deze week te ervaren. ,,Onze eerste activiteit staat sinds vandaag op de lichtkrant in Makkum!’’